Öfke her insanda doğuştan olan evrensel bir duygudur. Öfke her ne kadar şiddet ve saldırganlıkla ilişkilendirilen bir duygu olsa da her öfke duygusu bu davranışlarla sonlanmayacağı gibi, saldırganlık ve şiddet içeren davranışlar bazı zamanlarda oldukça sakin gibi görülen kişiler tarafından da gerçekleştirilmektedir.


Ergenlik dönemindeki bir gencin temel meselelerinden biri öfkesini düzenlemeyi ve yönetebilmeyi öğrenmektir. Çünkü içinde bulunduğu dönemin doğasında ayrışma, birey olarak kendini keşfetme ve kendi kurallarını, sınırlarını oluşturmak vardır. henüz çoğu isteğini gerçekleştirmeye izin verilmediği için engellenme ve kısıtlanma durumları ergenlerde sıklıkla öfke patlamaları yaratmaktadır. Ergenlerin öfke duygusu ve öfkeyi ifade etme biçimlerinin ilişkili olabileceği unsurların araştırıldığı, 678 ergenin katılım sağladığı çalışmanın sonuçlarına göre; dışsallaştırılmış öfkenin annenin otoriter, babanın izin verici ebeveynlik tarzını benimsemesi, anne çocuk arasında kaygılı bağlanmanın olması ve ergenin duygusal özerkliğiyle ilişkili olan bireysel özerklik boyutuyla ilişkili olduğu gözlenmiştir (Dağlı ve Şirin, 2024)


Yine ergenlerle yapılan başka bir araştırmada ise; ergenin öfkesinin tetiklenebileceği ebeveyn-ergen çatışma yoğunluğunun izin verici ve otoriter ebeveynlik stili gösteren ebeveynlerle gençler arasında daha yüksek olduğu bildirilmiştir (Bi ve diğerleri, 2018).


Ergenlerin öznel iyi oluşlarının incelendiği bir araştırmada, ergenlerin anne babalarını katılımcı, özerklik desteği sağlayan ve yakınlık kuran ebeveyn olarak algılamalarının iyi oluşlarına olumlu etkilerde bulunduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca ergenlerin iyi oluşlarını destekleyen diğer unsurların; ergenin ebeveynleri arasında sıcak, ilgili, yakın bir ilişkinin var olması, ebeveynlerin ergenin yaşamına katılım sağlaması, ergenin davranışı ve sonuçları arasında mantıklı bağlantılar kurabilmesinde ebeveynlerin katılımcı ve destekleyici olması gibi durum ve tutumlar olduğu görülmüştür (Gök ve Kocayörük, 2019).


Yapılan araştırmalar gösteriyor ki; ergenlik döneminde anne babaya yönelik öfkenin sadece içinde bulunulan döneme özgü bir duygu olmadığını aile ortamının ve ebeveyn tutumlarının da bu duygunun ortaya çıkmasına etkilidir.


Kaynak: Bi, X., Yang, Y., Li, H.,Wang, M., Zhang, W., & Deater-Deckard, K. (2018). Parenting Styles and Parent-AdoIescent Relationships: The Mediating Roles of Behavioral Autonomy and Parental Authority. Frontiers in Psycho/ogy, 2187(9),1-13.


Dağlı, F.B. & Şirin, H. (2024). Ergenlerde Öfke Ve Öfkeyi İfade Etme
Biçimlerinin Ebeveynlik Stilleri, Duygusal Özerklik ve Bağlanma Özellikleriyle İlişkisinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61(15-38).


Gök, E., & Kocayörük, E. (2019). Temel Psikolojik İhtiyaçlar, Aile Aidiyeti ve Ebeveyn Algısı Değişkenlerinin Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(2), 21-51.